«У Чарнобылі баяцца не было калі». Гэта камандзіроўка змяніла жыццё і яго самога
Іван Лапкоўскі
27 красавіка, Мінск . У маі 1986 года маладая жонка праводзіла пажарнага Івана Лапкоўскага ў камандзіроўку ў Хойніцкі раён, як на вайну. Ён і сам не ведаў, ці вернецца. Усе ўжо ведалі, што рэактар у Чарнобылі «рвануў», наваколле накрыла радыяцыяй. А тушыць пажары на тарфяніках Івану давядзецца якраз у зоне адчужэння.
«Загад аб камандзіраванні на поўдзень Беларусі атрымаў са сталіцы. Сказалі, што мяне выбралі начальнікам зводнага атрада Мінскай вобласці як самага вопытнага, — успамінае Іван Антонавіч, які на той момант ужо амаль чатыры гады служыў у ваенізаванай пажарнай ахове ў Барысаве, быў старшым лейтэнантам, намеснікам начальніка часці. — На наступны дзень сабралі ўсе аддзяленні, у двух словах расказалі пра сітуацыю і спыталі: ці ёсць добраахвотнікі? Вызвалася амаль два дзясяткі байцоў па 18-19 гадоў. Лічу, што гэта былі самыя падрыхтаваныя юнакі, самыя адказныя. Мы сабралі атрад лепшых».
Праз некалькі тыдняў ён усё ж прыехаў дадому — загартаваны экстрэмальнымі ўмовамі работы, аслабелы ад «схопленых» у Чарнобылі 28 рэнтгенаў і пад вялікім уражаннем ад убачанага. Іван Антонавіч запэўнівае, што на свае вочы бачыў, як рэактар прадаўжаў «дыхаць». «Мы тушылі тарфянікі за тры кіламетры ад ЧАЭС — у вёсцы Піркі, — расказвае ён. — Раптам мяне паклікаў старшы вадзіцель Фядотаў. Гаворыць: «Антановіч, у вас тут праз мінуту выкід будзе». І дакладна: з рэактара з’явілася грыбападобнае воблака, вецер яго панёс да лесу. Так радыяцыя і разносілася… Мы потым засякалі час — выкіды паўтараліся кожныя 20-23 мінуты. Атрад добра разумеў, што гэта за воблака і да чаго можа прывесці знаходжанне побач з ім. Але нават гэта не прымусіла ні аднаго з хлопцаў адмовіцца ад сваёй місіі: пажар тушылі і ў такіх умовах. Палохацца радыяцыі не было калі. Мы ўсе выдатна разумелі: чым хутчэй патушым агонь, тым хутчэй з’едзем адсюль. За нас гэту работу ніхто не зрабіў бы».
Іван Лапкоўскі — чарговы герой праекта «Беларусы ў кадры». Праз 37 гадоў пасля трагедыі на ЧАЭС ліквідатар расказвае, як было тым, хто аднымі з першых адправіўся «ў зону», каб працаваць там да знямогі без ежы і вады ў плюс 35, маючы пры сабе з абароны толькі гумавы камбінезон і рэспіратар.
Кожны тыдзень у газеце «7 дней» і на сайце БЕЛТА мы глядзім на свет вачамі простых беларусаў, якія шчыра любяць сваю справу, сям’ю і краіну. Усе нашы героі ўнікальныя, але іх аб’ядноўвае адно — вернасць сабе і зямлі, дзе яны жывуць.
Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту.
